Aniceto Guterres Lopes, Prezidente Parlamentu (Foto fontes: google).

Prezidente Parlamentu Nasional DR. Aniceto Guterres iha plenaria Parlamentu Nasional Segunda semana ne’e fo tomada de posse ba DR. Jose Agustinho Belo nudar prezidenti Comisaun Nasional Eleisoins foun. Aniceto Guterres iha nia intervensaun hateten, eleisaun nudar momentu opurtunidade ba sidadaun hotu atu espressa espetativa opsaun polítika no deposita sira nia konfiansa ba sé maka lidera Estadu no asumi poder pulítiku no determina se maka sai nia reprezentante hodi reprezenta povu tomak  nia interese. Opsaun polítika sidadaun sira nia mantein ho espetativa sei hetan retornu sosial ekonímiku polítiku ba siadadaun hotu nia moris diak.

Tanba ne’e wainhira povu lakon nia opsaun polítika no deposita nia konfiansa maka Estadu hahú tama iha períodu lakon lejitimidade. No waihnira povu lakon nia liberdade jenuinasaun ba osan, ka tanba promesa falsu ka tanba pressaun ka falsifikasaun prosesu eleitoral no povu laiha kuinesementu lolós ba sé maka sai nia alvu opsaun pulítika maka Estadu moris iha demokrasia falsu nia laran no eleisaun rezulta deit autokratas. Nune’e mos wainhira povu no partidu polítiku sira la preparadu diak lolós atu ba kompete iha eleisaun maka Estadu bele lakon soberania no poder polítiku. Nune’e maka eleisaun nudar mekanizmo institusionalizada ida no nudar opurtunidade organizada no estruturada iha rezime ka ordem demokrasia.

Iha âmbitu ida ne maka orgaun eleitoral ijisti no funsiona hodi dinamiza demokrasia tuir prinsipiu demokrátiku hodi fó mos kontinuidade ukun nia Estadu tomak. Neduni ejistensia kompozisaun no funsionamentu orgaun eleitoral sira tenki bazeia deit ba prinsipiu profesinalizmo legalidade integridade imparsialidade no objetividade hodi garante no asegura nafatin  kualidade demokrasia no kualidade rezultadu eleisaun, nudar prinsipiu esensial ba dirijenti no pesoal sira hotu nebe halo funsaun iha orgaun eleitoral sira.

Tanba se wainhira laos ho prinsipiu sira hanesan ne’e maka demokrasia chofre defisiensia no chofre paralizasaun sistema. Neduni rejime jurídiku sira nebe sustena realizasaun demokrasia eleitoral tenke nakloke ba mudansas hodi fo dalan nafatin ba direitu no justisa eleitora iha eleisaun sira. [ag]